Eski ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun
“Never Give an Inch: Fighting for the America I Love (Asla Bir Santim Vermeyin: Sevdiğim Amerika için Savaşmak)”
isimli kitabı çıktı. Pompeo’nun kitabında Türkiye ile ilgili kısımlar dört başlıkta yer aldı.
Kitabında ABD’nin terör örgütü DEAŞ’a dayanakta bulunmaya başladığı süreci anlatan Pompeo, Türkiye ile ilgili birinci sıkıntının 2017’de Rakka’nın alınması için yapılan müzakereler olduğunu söyledi.
Pompeo, ellerinde iki seçenek olduğunu; birincisinin YPG/SDG ile çalışmak olduğunu, ikincisinin ise Türkiye ile çalışmak olduğunu belirterek şu tabirleri kullandı:
“ABD Savunma Bakanı Mattis ve ABD Genelkurmay Lideri Dunford’un farklı bir kaygısı vardı: Türkiye’nin ordusu IŞİD’i yenme kapasitesine sahip değildi.
Dunford, Türkiye içinde eğitim gören “Türk işgal gücünü” görmeye gitti. Türkler bu ziyareti tekraren erteledikten sonra, nihayet birlikleri gözden geçirmesine müsaade verildi. Gördükleri onu, Türklerin ağır ABD dayanağı olmadan IŞİD’i yenme talihinin sıfır olduğuna ikna etti.
“KALIN VE FİDAN BAĞIRARAK ODADAN AYRILDI”
Başkan’a SDG ile çalışması gerektiğini açıkladık ve o da kabul etti. Bu durumda Türklere makus haberi vermek bendeniz ve Ulusal Güvenlik Danışmanı McMaster’a düştü. Görüşme berbat geçti.
Beyaz Saray’daki toplantıda, IŞİD’i yenmek için Suriyeli Kürtlerle birlikte çalışacağımızı söyledik. Bir odada hiç bu kadar çabuk patlayan bir öfke görmemiştim. Kalın ve Fidan bağırdı çağırdı ve akabinde süratle odadan ayrıldı.”
DARBE TEŞEBBÜSÜ GÖRÜNTÜSÜ ZORUNA GİTTİ
Pompeo, 2019 yılında devrin ABD Lider Yardımcısı Pence ile Türkiye’ye yaptığı ziyaretin gergin geçtiğini anlattı. Türkiye’nin Suriye’ye girmesinin akabinde ortalığın karıştığını söyleyen Pompeo o periyot yaşananları ise şöyle anlattı:
“Erdoğan’ın sarayına vardığımızda, Lider Yardımcısı Pence ile birkaç dakika baş başa görüşmek istedi. Yaklaşık yarım saat sonra konut sahiplerimize lider yardımcısını görmem gerektiğini söyledim. Beyhude.
Yirmi dakika daha geçti ve artık kararlıydım. Müsaadesiz koridorda yürüdüm ve Erdoğan ile Pence’in buluştuğu odanın kapısını iterek açmaya çalıştım. Kilitliydi.
Daha sonra muhatabıma kapıyı kıracağımızı söyledim. Pence’in, 2017’de Türkiye’ye CIA Lideri iken yaptığım birinci ziyaretimde izlemek zorunda kaldığım ve 2016 darbesini anlatan birebir üç saatlik görüntüye maruz kalmasından endişelendim. 2016 darbe görüntüsü o kadar uzun ve o kadar iğrençti ki bunun bir akıl sıhhati sorunu olduğunu düşündüm!
“BEŞTEPE’DE KAPIYI KIRMAYA ÇALIŞTIM”
Ayrıca gerçek vakitli olarak ortaya çıkan hassas hususları da tartışmamız gerekiyordu. O yüzden içeriye girmeliydim.
Kapıyı kırmak için gösterdiğim gerçek uğraş, grubumun Türk muhafazaların agresif bir reaksiyon vermesinden endişelenmelerine yol açtı. Lakin Türk muhafazalar çabucak bana müsaade verdi ve sonunda müzakere etmek için daima birlikte odada oturduk.
Müzakerelerde bir noktada haritaları masaya yaydık ve ABD’lilerin bulunduğu yerleri işaret ettik. Erdoğan bize, durumumuzdan emin olup olmadığımızı sordu. Onayladığımızda, ‘Bana palavra söylediniz’ biçimi bir bakışla grubuna dik dik baktı. Takımı kısa bir mola istedi.”
TÜRKİYE’YE KARŞI YUNANİSTAN’I NASIL DESTEKLEDİKLERİNİ ANLATTI
Yunanistan ile alakaların derinleşmesinden gururla kelam eden Pompeo, ABD-Yunanistan bağlarıyla ilgili olarak ise şunları söyledi:
“1970’lerde, kudurmuş bir biçimde ABD aykırısı olan lakin artık bizi ortak gören bir ülke olan Yunanistan ile bağlarımızı nasıl güçlendirdiğimizden bilhassa gurur duyuyorum.
Miçotakis’le odak noktamın birden fazla, Türkiye’nin Akdeniz’de yasadışı güç aramasıyla ilgiliydi. Tarihte birinci kere, 2019’da bir ABD Dışişleri Bakanı bölgede güç arama çalışmalarını görüşmek üzere İsrail-Yunanistan-Kıbrıs üçlü toplantısına katıldı.
Kasım 2020’de daha evvel yapılmayan bir şey de yaptım. Yunan Dışişleri Bakanı’na Yunanistan’ı bölgede bir “istikrar direği” olarak öven bir mektup yazdım. Türkiye’yi “hesaplı provokasyonlarına son vermeye ve Yunanistan ile derhal istikşafi müzakerelere başlamaya” çağırdım.
Bir ABD Dışişleri Bakanı en son, 1970’lerde yani Henry Kissinger vaktinde ABD’nin Yunanistan’a verdiği takviyesi böylesine açık bir biçimde açıklamıştı. Yunanlılar sözlerimden çok etkilenmişlerdi. Yunanistan’a yaptığım iki seyahat de bu ilginin ABD için değerini pekiştirdi.”
TEPKİ ÇEKEN İSTANBUL ZİYARETİ
Pompeo, 2020 yılında İstanbul’a gerçekleştirdiği ziyaretten ise şöyle bahsetti:
“Kasım 2020’de, Ortodoks kilisesinin başı Bartholomeos’u ziyaret ettim. Bu kiliseye dünya çapında 300 milyon kişi bağlı. Türk hükümeti kiliseyi tehdit ediyor; bu yüzden İstanbul seyahatimde hiçbir Türk hükümet yetkilisiyle görüşmemeye itina gösterdim. Bu kolay bir bildiriydi: Bu kilise bağımsız, devletten başka ve özgür kalmalıdır.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu keyifli olmadılar lakin Ortodoks dünyası, Amerika’nın Allah’ın verdiği inançlarını müdafaa haklarını desteklediğini anladı.”
Pompeo bu ziyaret sırasında Türk yetkililerin kendisiyle İstanbul’da görüşmesini istemiş lakin Türk yetkililer Ankara’ya gelmesini söylemişti.