Türkiye şimdi Ay’a gidemedi fakat uzay çalışmalarını hızlandıran ülkeler bu sene Ay’a arka arda keşif gezisi düzenlemeye hazırlanıyor. Gelecek 10 yılda ülkeler ve özel şirketler tarafından başlatılacak Ay misyonu sayısının 100’e yakın olduğu açıklandı.
ABD, Çin, Güney Kore, Birleşik Arap Emirlikleri, Hindistan ve Rusya, birkaç yıl içinde Ay’a arka arda keşif grubu göndermeyi planlıyor. Ayrıyeten Elon Musk’ın sahibi olduğu SpaceX de Ay’a uzay aracı gönderecek.
Ay’daki kaynaklarla ilgilenenler ortasında Japonya ve İsrail’den şirketler de var.
SOĞUK SAVAŞ’I GERİDE BIRAKACAK
Yeni sayılar, uzaydaki rekabette, uzay savaşlarının dünya gündemine oturduğu Soğuk Savaş devrinin de ötesine geçileceğini gösteriyor. Uzmanlar, birkaç yıl içinde Dünya ve Ay ortasında trafiğin hiç olmadığı kadar ağır olacağına dikkat çekiyor.
Ay’daki ve uzaydaki kaynaklar üzerindeki rekabetin dünyada jeopolitik tansiyonu daha da artıracağı istikametindeki öngörüler uzun müddettir gündemde.
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), 2024 yılında Ay’a yine beşerli vazifeleri başlatmayı ve Ay yüzeyinde kalıcı bir yerleşke kurmayı hedefliyor. ABD’nin esas rakibi Çin de Ay’da kalıcı yerleşke kurma planlarına son devirde sürat verdi. Ülke, 2023’te 60’tan fazla fırlatışla uydular, keşif araçları, işçi taşıyıcı ve kargo mekiklerinden oluşan 200’den fazla aracı uzaya yollamayı planladığını duyurdu.
Atlanta merkezli uzay müşavere şirketi Astralytical’ın yöneticisi Laura Forczyk, “Bir müddettir ABD ve Çin idareleri ortasında büyük rekabet yaşanıyor. İki ülke de ‘Ay ve uzay misyonlarımızı finanse etmeliyiz zira rakibimiz oradaki toprakları ele geçirmeye çalışıyor’ diyor” tabirlerini kullandı.
Ayrıca birçok şirket, Ay’a “uzay turisti” göndermek için de kolları sıvadı.
TÜRKİYE, AY’A GİDEMEDİ
Uzmanlar, ülkeler için uzay yarışının ulusal itibarın ve gücün simgesi olduğuna, fakat uzaydaki kaynakların stratejik bedelinin de giderek arttığına dikkat çekiyor.
2021’de Türkiye’nin Ulusal Uzay Programı’nın tanıtımında konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “2023 sonunda yakın dünya yörüngesinde ateşleyeceğimiz kendi ulusal ve özgün hibrit roketimizle Ay’a ulaşarak sert iniş gerçekleştireceğiz” demişti. “Milli Uzay Programı’ndaki birincil ve en kıymetli maksadımız Cumhuriyet’imizin 100’üncü yılında Ay’a birinci teması gerçekleştirmektir. İnşallah Ay’a gidiyoruz. Hazırlıklarına başladığımız Ay Programı ile bu maksadı iki etapta tamamlamayı planlıyoruz” diye konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu sözleri o periyotta tartışmalara yol açmıştı.
Öte yandan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, geçen ay CHP’nin soru önergesine cevabında, Ulusal Uzay Programı Strateji Dokümanı’nda 2022-2030 yıllara ortasında Ay’a beşerli bir gidiş maksadının bulunmadığını açıklamıştı.