Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in ilk icraatlarından birinin faiz düzenlemesi olacağı konuşuluyor. Ekonomistler, yabancı yatırımcıların yanı sıra iç piyasada da beklentinin yüzde 40 seviyesinde olduğunu belirtiyorlar.
Karar müellifi İbrahim Kahveci de “Rasyonel faiz yüzde 40” başlıklı yazısında, faizlerin yüzde 40’ın altına düşmemesi gerektiğini söz ediyor. Bunun bile negatif bir oran olduğuna dikkat çeken Kahveci, oranın gerçek enflasyon sayıları ile birlikte düşünülmesi gerektiğini belirtiyor. Kahveci’nin yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Merkez Bankası ne yapacak? Faizleri artıracak mı, artıracaksa nereye kadar artıracak?
Özellikle yabancı kurumlardan farklı iddialar geliyor. En son Goldman Sachs faizlerin yüzde 40’a çıkartılacağı kestiriminde bulundu.
Diğer varsayımlarda de kademeli geçişin olacağı belirtilirken sonuncu noktayı şimdi kimse kestiremiyor. O nedenle bizler kendi iddialarımızla yolumuza devam edelim.
İlk kaide fiili duruma bakmak olacaktır:
BDDK verilene nazaran vadeli TL mevduatı 4,7 trilyon lira. Bunun yaklaşık yüzde 45’i olan 2,1trilyon lirası 1-3 ay vadeli TL mevduatlarda tutulmaktadır.
Bu nedenle TL mevduat faizlerine bu oran üzerinden bakıyoruz.
Grafikte aylık cari enflasyonun süratle düştüğü ve yüzde 39,6’ya kadar indiği görülüyor. Haziran ayında geçen yıl yüzde 4,95 enflasyondan ötürü baz tesiri tekrar çalışsa da yıllık enflasyon son kur artışları ile temmuz ayı ile yine yükselişe geçecektir.
O nedenle 12 aylık ortalama enflasyon olan yüzde 66,9’u da baz alabiliriz. İkisini birlikte düşündüğümüzde Türkiye’de beklenen yıllık enflasyonun yüzde 50-60 aralığında olacağı öngörülebilir. Bu durumda TL faizinin gerçek tarafa geçmesi için Merkez Bankasının faiz artışına direk yüzde 40 düzeyinden başlaması elzem hale gelmiş durumda. Aksi halde negatif faiz tesiri iktisatta devam edecektir.
Zaten 1-3 ay vadeli TL mevduat faizi yüzde 37,39 ila adeta yüzde 40’a dayanmış durumda. Son TL faizleri esasen yüzde 40 düzeylerinden süreç görüyor. O nedenle Merkez Bankası’nın faizleri yüzde 40’a çıkartması yalnızca fiili duruma ahenk olacaktır.
Burada şu notu düşelim: Yüzde 40 faiz bile negatif faizdir. Bu yalnızca Merkez Bankasının rasyonel tabana dönme faizi olabilir. Yoksa sonraki aylarda enflasyonun üzerine çıkacak bir faiz süreci de izlenmek zorunda kalınacağını hesap etmek gerekir. Aksi halde negatif faizle eski irrasyonel siyasetin hafifletilmiş biçimi ile devam etmek zorunda kalabiliriz.
GERÇEK ENFLASYON SORUNU
Türkiye’nin bir diğer sorunu ise gerçek enflasyon hesabıdır. Şu sıralar açıklanmış enflasyonun ne derece gerçeği yansıttığı aslında başlı başına bir sorun olarak duruyor. Sayısız örnek verilmiş ve kamuoyu bunları tartışmaktadır.
O nedenle birinci dikkat edeceğimiz mevzulardan biri de gerçek enflasyon olacaktır.
Resmi enflasyonun bile yüzde 50-60 bandından bu yılı tamamlayacağı (12 aylık ortalama) beklenirken gerçek enflasyonun ne olduğu da hesaplarda dikkate alınmak zorunda olacaktır.” (HABER MERKEZİ)