Birisine sormuşlar; taht mı, baht mı diye, o da “Baht olsun da taht bizatihi gelir demiş. Ben de bir çoğunuz üzere bu kelamı çok kişinin ağzında duydumuşum. Birisinin başına makûs bir şey geldiğinde “Onun bahtı kara” denir. Bu örneklerde baht; baht, talih manasına gelir. Ama Türkçeden farklı olarak Kürtçede “bext” sözcüğü öbür manada da kullanılır. Halk ortasında yaygın bir kelam var; “Bextê Romê tune ye” diye. Birisini öteki birine iftira attığında “Bêbextîyan li min meke” denir. Yani birisinden yardım istendiğinde “Ez ketime bextê te” yada “Min xwe avêtiye bextê filan kesî (Falancanın insafına sığınmışım)” der. Sözcüğün bu örneklerde insaf, wijdan, acıma duygusu; bir de ihanet ve kalleşlik aksisi bir manalarında kullanılmıştır.
Kürt kelamlı edebiyatında “bext” ve “bêbext” sözcükleri geniş bir biçimde yer alır. Kürt söylence ve masallarında bextereşî (kara bahtlılık)” ve “bêbextî (insafsızlık, vicdansızlık) içeren birçok olay mevcuttur.
Doğrusu “bext” sözcüğü her iki manası ile Kürt sosyolojisi hakkında da kâfi bilgi içermektedir. Biz burada mevzuyu netleştirmek için Kürt dilbilimci Hecîyê Cindî’nin “Kilamên Cemata Kurda” ve “Hikyatêd Kurda” isimli çalışmalarında geçen “bext” sözcüğünün kullanımı ile ilgili bir kaç örnek seçtik:
Bextê te û Xwedê de me….. (Senin insafına ve Allah’a sığınıyorum).
(Ji) bextê min ra tu qîz î. (Benim bahtıma sen kızsın).
Beybê, porkurê, îşev sê roj e, sê şev e/ îsiltaqa romê bêbexte
Meke mîrê min meke,/ Xwe li bextê dînê îslamê asê meke,/ Şemongî Xelîfmêrekî heyfe, bê nav meke
(Li) ser bextê min tu bi mêrî…
Telebextê min bêbextê, min nemayê/Koçk keriyê Husêynê Qeco girane ketine devê çayê,
Esedyanî dûr e, farizyan bêbext in (Esedyani uzak, farizyan insafsızdır.)
Bextê we me, hûn gazin, loma li min nekin (Size yalvarıyorum, beni kınamayın)
Keçikê dînê heyderî/ Ta bi kêra kemberî,/ Li ser bextê min Esmerî.
Tema bejina min bêbextê/ Bextê xirav (Kötü baht) (li) erdê ketê.
Lê bextê wî çê biye…(Fakat onun bahtı uygun imiş).
Na, Elo, wextekî xirave, dinyake bêbext e… ( Makûs bir vakit, acımasız bir dünya)
Av û zarê me erdê nemîne/ Çawa nehîşt bext û miraz hev bivîne
Ay bêbext, ez mirim, neçe… (Ay insafsız, öldüm ben, gitme)
Eğer biz bu mevzuyu aktüel bir olaya bağlamak istersek, bunu Narin Güran’ın öldürülmesi olayına bağlayabiliriz; bu olay aslında “bext”ın her iki manasını da içeriyor. Bu türlü bir aile ve etrafta doğduğu için bahtı kara, hem de onu katledenler “bêbext”tir. Maalesef Kürt tarihi “Bedbext”lik ve “bêbext”lik örnekleriyle doludur. Sekiz yaşındaki Narin’in akibeti de bu örneklerden biri olarak tarihe geçti, üstelik de “bext” her iki manasını içerecek biçimde. Ancak bir tarihten biliyoruz ki bu kara bahtın ve vicdanlığın kaynağı gerici sistem ile Kürtlerin ezilen halk olmasıdır.